Gisteren heb ik Zomergasten teruggekeken, het gesprek van Theo Maassen met theoretisch natuurkundige en kosmoloog Thomas Hartog. Hij toonde ons dat het hoog tijd is voor een wezenlijk nieuw paradigma dat gelukkig ook in ons dagelijks leven oprukt. Ik heb gesmuld van de diepte en de reikwijdte van de inzichten die werden aangereikt en voelde me na afloop helemaal opgeladen. Alsof mijn brein wordt opgerekt – en herkent wat er wordt besproken.
Actief deel uitmaken van de wereld
Thomas Hartog stond stil bij hoe de wetenschap gegroeid is door de wereld van buitenaf te begrijpen, door haar te objectiveren, buiten onszelf te plaatsen. Maar dat, om iets te begrijpen van de cosmos en van het ontstaan van leven – de oerknal waarmee alles begon, het biofiel universum dat leven goed gezind is, en meer van die zaken – we nu gedwongen worden om wezenlijk anders naar onszelf en de wereld te kijken. Vanuit een kwantum perspectief, vanuit de realisatie dat we zelf actief deel uitmaken van de wereld, en we die wereld daarom alleen van binnenuit kunnen begrijpen.
Mensen zijn scheppende wezens!
Het verwoordt iets ik al heel lang ‘weet’ en van waaruit ik wil leven. We zijn God niet, we staan niet boven onze wereld. Nee, we zijn zelf onderdeel van de evolutie, die we dus ook zelf mee vormgeven. We maken deel uit van het scheppingsproces: mensen zijn scheppende wezens. Wij mensen hebben een enorm potentieel, een enorme scheppende kracht … Met elkaar (en met alle leven om ons heen) maken we de wereld, geven we het leven vorm.
Tijd voor een nieuw paradigma
Tijdens mijn studie Politieke Filosofie, 25 jaar geleden, vond ik deze kijk in wat andere woorden terug bij Hannah Arendt. Zij bekeek de wereld ook toen al vanuit een wezenlijk andere blik op de mens. De toen nog steeds vanzelfsprekende en centrale positie van De Mens schuift zij terzijde, om de ‘menselijke conditie’ van binnenuit te exploreren. Want dáár draait het om. Dat niet De Mens, maar een eindeloze veelheid aan mensen vorm geven aan onze wereld. Niet voor niets kwam ook Thomas Hartog in Zomergasten uit bij Hannah Arendt en haar nadruk op het belang van menselijkheid. Dat is waarom ik gegrepen werd door haar werk tijdens mijn studie, als één van de weinige denkers die woorden zocht voor een intuïtie die ik zelf herkende. Het was toen al hoog tijd voor een wezenlijk nieuw paradigma.
… maar contra-intuitief?
Interessant genoeg merkten Thomas Hertog en Theo Maassen gisteren op dat deze perspectiefverandering lastig is, omdat zij in hun beider ogen ‘contra-intuïtief’ is. Voor mij, en ik maak mij sterk dat dit voor veel vrouwen herkenbaar is, is het tegendeel waar. Voor mij voelde de ‘objectiverende’ blik altijd al als contra-intuïtief. Niet omdat ik die niet bevatte, maar omdat hij te beperkt voelde. Mijn intuïtie verlangde een andere blik om onze werkelijkheid recht te doen.
Begrijpen door naar binnen te gaan
Wij kunnen onszelf alleen begrijpen door ‘naar binnen te gaan’. Sterker, we kunnen ook de wereld alleen begrijpen door zelf eerst ‘’naar binnen te gaan’ en haar van binnenuit te beschouwen. Het is een radicaal ander perspectief, op de wereld, op onszelf, op alles. Ik ben blij dat dit besef zich steeds urgenter opdringt, dat er in ons dagelijkse leven steeds meer ruimte ontstaat voor deze andere manier van zijn. En dat het in deze Zomergasten zo mooi werd uitgedragen.
De essentie van duurzaamheid
Want eerlijk gezegd geloof ik niet dat we ons op deze planeet kunnen blijven handhaven zonder als mensheid die essentiële stap te zetten naar een andere manier van zijn, van denken en van voelen. Niet objectiverend maar van binnenuit. Dit is waar duurzaamheid ons brengt.
Vanuit dit andere perspectief kunnen we ons blijven ontwikkelen en het leven, dat wil allereerst zeggen óns eigen leven, opnieuw vormgeven. In essentie is dat waar we mensen met De Kunst van Wel in ondersteunen;ontwikkelen dat kun je alleen samen.
Het leven woont in je hart!
De menselijke kracht zit niet in het antwoord, maar in de vraag.
Onze kracht zit in de evolutie, in eindeloze ontwikkeling. In het eindeloos onvolmaakte.
En alle wegen leiden uiteindelijk terug naar jezelf. Naar je hart.
De oerknal. Het begin van de tijd. Het begin van het leven.
Tijd is leven. En het leven woont in je hart.
Kijk hier de aflevering van Zomergasten terug met natuurkundige en kosmoloog Thomas Hartog
Kennismaken met onze manier van werken? Neem eind augustus deel aan de Summerschool
Auteur: Imke Musterd
